Oscar Murillo
Voor kunstenaar Oscar Murillo bestaat er geen scheiding tussen kunst en het leven. In zijn werk verkent hij universele thema’s als migratie, ontheemding en de keerzijde van globalisatie. KM21 presenteert de eerste Nederlandse solotentoonstelling van Murillo, die in korte tijd is uitgegroeid tot een ster in de internationale kunstwereld. Monet’s waterlelies dienen als een van de inspiratiebronnen voor Murillo’s eerste Nederlandse solotentoonstelling. Recente en nieuwe werken weerspiegelen de turbulente tijd van sociale onrust waarin ze zijn gemaakt.
Zintuigelijke ervaringen
Op tienjarige leeftijd verhuist Oscar Murillo (Colombia, 1986) met zijn familie naar Londen vanuit zijn geboorteplaats La Paila. In zijn werk, dat nauw verweven is met zijn persoonlijke geschiedenis, belicht hij op beeldende wijze onderwerpen als arbeid, gemeenschap en culturele uitwisseling. Met grootschalige schilderijen, vaak gecombineerd met video, sculptuur, tekeningen en performance, creëert Murillo levendige, zintuigelijke ervaringen. Hij zoekt de grenzen op van het medium schilderen, maar vraagt ook aandacht voor actuele politieke en maatschappelijke vraagstukken. In KM21 heeft Murillo een indringende totaalinstallatie gemaakt met schilderijen, sculpturale objecten, tekeningen en video, omringd door in zwarte verf gedrenkte doeken.
Sociale duisternis
Centraal in de tentoonstelling staan meerdere werken uit Murillo’s serie untitled (surge) (2018 - heden), die de kunstenaar samen schaart onder de titel social cataracts. Gedomineerd door blauwe en witte olieverf worden de schilderijen laag voor laag opgebouwd. De ondergrond bestaat uit aan elkaar gestikte fragmenten die met verschillende technieken en in verschillende tijden en plaatsen zijn bewerkt. Sporen van deze soms bijna gewelddadige werkwijze, zoals scheuren of vlekken, blijven zichtbaar in het eindresultaat. Zowel qua kleur als penseelstreek zijn de schilderingen geïnspireerd op de baanbrekende waterlelies van Monet.
Murillo’s affiniteit met het werk van Monet schuilt niet alleen in hun esthetische kwaliteiten, maar vooral ook in het verhaal erachter. Monet leed in zijn latere jaren aan staar, waarvoor hij weigerde een operatie te ondergaan. Zijn toestand had een dramatische impact op zijn werk, omdat hij kleur en textuur niet meer duidelijk kon zien. De waterlelies die hij in deze periode schilderde behoren nu tot zijn bekendste werken. Murillo was gefascineerd door dit verhaal over een 'biologische duisternis' in het hart van beelden die geroemd worden om hun schoonheid. Voor Murillo is dit een voorbeeld van onze neiging tot 'sociale blindheid' voor elkaar: we laten ons bereidwillig verblinden door schoonheid, dan dat we kritisch nadenken over de onderliggende tegenstrijdigheden. Zichtbare sporen in de schilderijen weerspiegelen de energie waarmee ze zijn gemaakt en verwijzen ook naar de beweging van water, met zijn vermogen om vrij te stromen, zonder rekening te houden met willekeurige constructies als kaarten of grenzen. Daarmee biedt de serie een even utopische als waarschuwende visie op de hedendaagse geopolitiek.
Verblindende schoonheid
Temidden van de social cataracts werken maakte Murillo de nieuwe installatie Mesmerizing Beauty. De witte plastic tuinstoelen zijn herkenbaar als alledaagse, goedkope meubelstukken die je in veel landen kunt aantreffen. Murillo gebruikte ze eerder voor de ‘mateo’s’ uit de video collective conscience en in performances. Ze suggereren een bijeenkomst van een gemeenschap of familie, en Murillo associeert ze met iets dat makkelijk wordt weggegooid, als een samenzijn van tijdelijke aard. De stoelen staan verspreid door de tentoonstelling, met daarop Murillo’s kenmerkende rotsachtige maïs- en kleisculpturen. In Mesmerizing Beauty zijn de stoelen leeg, met houten structuren erop die doen denken aan plakkaten. Deze symboliseren weer een ander soort bijeenkomst – een politiek protest. In plaats van leuzen zien we kleinschalige uitvoeringen van Murillo’s social cataracts werken. De stoelen richten zich meer naar binnen en naar elkaar dan naar de kijker. Voor Murillo refereert dit aan een gevoel van onderlinge sociale blindheid, verscholen onder een dun oppervlak. Uit het werk spreekt een bepaalde ontgoocheling over menselijke relaties in een tijdperk van sociale omwentelingen en ontwrichting.
Over de kunstenaar
Oscar Murillo (1986, Colombia) woont en werkt afwisselend vanuit London en diverse andere locaties over de wereld. In 2007 behaalde hij zijn Bachelor of Fine Arts aan de University of Westminster, Londen, gevolgd door zijn Master of Fine Arts in 2012 aan het Royal College of Art, Londen. Al snel timmerde hij internationaal aan de weg. In 2019 werd Murillo uitgeroepen tot een van de vier winnaars van de Turner Prize. In de afgelopen jaren exposeerde hij wereldwijd en werd zijn werk opgenomen in vooraanstaande collecties, waaronder Museum of Modern Art (New York), Fondazione Prada (Milaan) en Museum Ludwig (Keulen).
Deze tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mondriaan Fonds.
Afbeeldingen
